Yemek tariflerinde sıkça karşımıza çıkan “bir tutam” ve “bir çimdik” gibi ifadeler özellikle mutfağa yeni adım atanlar için kafa karıştırıcı olabilir.
İsterseniz şu senaryoyu birlikte hayal edelim:
Patates, taze otlar ve bakla hazırlanmış; uzun süredir denemek istediğin tarif ise elinde.
Ancak bir anda karşına garip tarif ölçüleri çıkıyor:
“Bir tutam tuz, bir çimdik karabiber…”
Hadi bakalım… Şimdi bu miktarlar da ne demek?
Dostum sanırım Şefin Kanlı Mizahı’nın ortasına düştük. 🙂
Makara bir kenara şimdi bu ölçülerin ne anlama geldiğine ve de birkaç tavsiyeye birlikte bakalım.
Bir Tutam Ne Kadar Eder?
Bir tutam; başparmak, işaret ve orta parmakla alınabilen miktardır.
Genelde 0.3 – 0.5 gram arasıdır.
Özellikle tuz ve karabiber gibi güçlü aromalı baharatlar için kullanılır.
Bir çimdik ise yalnızca başparmak ve işaret parmağıyla alınan daha küçük bir miktarı ifade eder.
Kısa Bilgi: Toz Karabiber ve Taze Çekilmiş Karabiberin Farkı
Taze öğütülmüş karabiberin hazır toz hâline kıyasla neden farklı bir aroma sunduğunu hiç merak etmiş miydin?
Bunun temel nedenini şu şekilde açıklayabiliriz:
Karabiberin içeriğindeki doğal bileşikler (özellikle piperin), zamanla havayla temas ettikçe oksitlenir ve aroma kaybı yaşanır.
Karabiber taneleri taze öğütüldüğündeyse bu bileşikler maksimum yoğunlukta kalır.
Böylece tane karabiber, pişirme öncesinde daha güçlü bir lezzet sunmuş olur.
Tariflerdeki Belirsiz Ölçülerle Nasıl Baş Edilir?
Bir Tutam, Bir Çimdik ve Göz Kararı
Bu ifadeler, belli bir sürenin sonunda mutfaktan edinilmiş tecrübeye dayanır.
İstersen ilk başta ölçü kaşıkları kullanarak tarif oranlarına alışmaya çalış.
Merak etme, kullanman gereken doğru miktarı anlamanda damak zevkin sana yol gösterecektir.
Aşırıya kaçmadıkça da denemekten çekinme.
(Not: Daha bilinçli ölçülerle pişirmek için Bilinçli Tüketici Nasıl Olunur? yazıma da göz atabilirsin.)
Ve unutma, yemek sadece ölçü değil; sezgi ve biraz da eğlencedir.
Bir tutam cesaret, bir çimdik merak ve bolca pratikle mutfakta özgürleşmenin tadına bak!
Cafer Can Yeşilyurt
Faydalı Kaynaklar