Soğan Çeşitleri: Özellikleri ve Kullanım Alanları

Günümüzde çoğu yemeğin temel taşı olan soğan çeşitleri mutfakta oldukça önemli bir konumdadır.

Bu sebze kimi zaman yalnızca bir aroma yardımcısıyken kimi zaman da başlı başına bir başroldür.

Ancak soğan çeşitleri denildiğinde aklımızda tek bir isim canlanmamalı.

Farklı renklerde ve kimyasal özelliklerde temel olarak 7 soğan türü bulunmaktadır:

Beyaz Soğan, Kırmızı Soğan, Tatlı Soğan, Sarı Soğan, Arpacık Soğan, Yeşil Soğan ve Frenk Soğanı

GastroCafer ile kafa karışıklığı kalmadan French onion soup gibi tariflerde hangi soğan çeşidini kullanabileceğini keşfedeceksin.

Öyleyse bazıları hâlâ “Menemen soğanlı mı soğansız mı olur?” hikâyesinde takılsın, biz yazıya geçelim. 🙂

Kısa Not: Çiğ Soğan

Soğanın sülfür (kükürt) içeriği arttıkça aroması ve göz yaşartıcı etkisi de artar.

Bu nedenle düşük sülfürlü soğanlar daha tatlı ve çiğ tüketime daha uygundur.

1. Beyaz Soğan (White Onion)

Özellikleri

İnce kabuğuyla dikkat çeken beyaz soğan çok yönlü bir sebzedir.

Bunun nedeni sülfür (kükürt) oranının sarı soğana göre düşük, tatlı soğana kıyasla yüksek olmasıdır.

Bu özelliği sayesinde hem çiğ kullanıma hem de sotelenmeye uygun bir soğan çeşididir.

İlgini çekebilir: Bilinçli Tüketici Nasıl Olunur?

Kullanım Alanları

Meksika mutfağında özellikle salsalarda ve guacamole tariflerinde sıkça kullanılır.

Ayrıyeten beyaz soğanı birçok salata tarifinde de gönül rahatlığıyla tercih edebilirsiniz.

2. Kırmızı Soğan (Red Onion)

Özellikleri

Hem mor kabuğu ve hem de pembe katmanlarıyla kırmızı soğan, görsel olarak en dikkat çekici soğan çeşididir.

Aroması orta şiddettedir ve özellikle çiğ olarak kullanıldığında belirginleşir.

Kullanım Alanları

Salatalara, dürümlere ve sandviçlere renk ve lezzet katar.

Sumakla harmanlanarak ise piyaz ve kebabın yanında servis edilebilir.

Ayrıca rengini koruduğu kırmızı soğan, turşu yapımında da tercih edilir.

3. Tatlı Soğan (Sweet Onion)

Özellikleri

Tatlı soğan; kendi içinde Vidalia gibi türlere ayrılır ve şeker oranın yüksek olmasıyla öne çıkar.

Bu nedenle soğan karamelizasyonunda tatlı soğanlar oldukça revaçtadır.

Ayrıca diğer türlere kıyasla az olan sülfür (kükürt) oranıyla göz yaşartma etkileri düşüktür.

Sonuç olarak çiğ tüketime en uygun soğanlardan biridir.

Kullanım Alanları

Salata, dürüm ve sandviçlerin içinde tatlılığıyla öne çıkar.

Karamelize edilerek makarna, pizza ve çeşitli et yemeklerinde kullanılabilir.

Ek olarak fırınlanmış sebzelerle tatlı soğanın uyumu da oldukça başarılıdır.

4. Sarı Soğan (Yellow Onion)

Özellikleri

Sarı soğan, Türkiye’de en sık kullanılan ve yaygın bulunan soğan türüdür.

Ancak yüksek sülfür içeriği nedeniyle çiğ tüketim için pek uygun değildir.

Sert yapısıyla sarı soğanlar uzun süreli pişirmeye uygundur ve genellikle karamelize edilerek birçok tarife katılır.

Kullanım Alanları

Sotelik yemeklerde, çorbalarda ve güveçlerde sıkça yer alır.

Dünya genelinde “evrensel soğan” olarak kabul edilir.

French onion soup (soğan çorbası) gibi tariflerin temel malzemesidir.

Not: Hint mutfağı ve Fransız mutfağının çarpıştığı Aşk Tarifi’nin incelemesi burada! 🙂

5. Arpacık Soğan (Shallot)

Özellikleri

Küçük ve oval şekilli arpacık soğan; pırasa ve sarımsak ile yakın akrabadır.

Bunun yanında arpacık soğanın tatlımsı hafif bir lezzeti vardır.

Kullanım Alanları

Vinaigrette gibi salata soslarında ince doğranarak kullanılır.

Arpacık soğan bütün hâlde güveç yemeklerinde veya fırın tariflerinde yer alabilir.

Ayrıca bazı temel soslarda aroma derinliği için de arpacık soğanlar tercih edilebilir.

6. Yeşil Soğan (Taze Soğan)

Özellikleri

Yeşil soğan beyaz dip kısmı ve tüp şeklindeki yeşil yapraklı gövdesiyle tanınır.

Lezzeti hafiftir ve özellikle taze tüketim için uygundur.

Kullanım Alanları

Salatalarda (örneğin bakliyatlı), mercimek köftelerinde, omletlerde ve çorba garnitürlerinde kullanılır.

Asya mutfağında noodle, ramen ve stir-fry’larda pişmiş olarak da kullanılır.

Ekstra olarak ızgara yapımıyla tatlı ve aromatik bir hal alır.

7. Frenk Soğanı (Chive)

Özellikleri

Frenk soğanı, ince boru şeklindeyken canlı bir yeşil renge sahiptir.

Taze soğandan daha hafif bir tada sahiptir.

Frenk soğanı birçok yemeğe görsel katkı sağlar.

Kullanım Alanları

Yumurtalı tariflerde özellikle omlet ve quiche’lerde kullanılır.

Frenk soğanı garnitür olarak ise çorba ve mezelere görsel dokunuş katar.

Ayrıca fırın patatesin üzerine doğranarak hem tat hem de sunum zenginliği sunar.

Son Sözler

Soğan basit bir aromatik değil, doğru seçim yapıldığında yemeğin karakterini oluşturan gizli bir kahramandır.

Kırmızı Soğan, Yeşil Soğan, Beyaz Soğan, Sarı Soğan, Arpacık Soğan, Sarı Soğan ve Frenk Soğanı

Umuyorum ki artık bu kahramanlar hakkında yeteri kadar bilgiye sahipsin.

Öyleyse yeni yazılarda görüşmek üzere, sağlıcakla kal!

Ayrıca “Sinema ve Toplumsal Eleştiri: 8 Film İncelemesi” ile gastronomi yolculuğuna devam edebilirsin. 🙂

Cafer Can Yeşilyurt

Faydalı Kaynaklar

• Arpacık Soğanı
• Frenk Soğanı vs Yeşil Soğan
• Soğan Çeşitleri – 1
• Soğan Çeşitleri – 2

• Tereyağı ve Margarin Arasındaki Farklar
• Bir Tutam Ne Kadar? Tarif Ölçülerini Anla!
• Baklagiller Nelerdir? Baklagil Çeşitleri ve Bakliyat Yemekleri